
Ako si Marcial. Ulilang lubos na ako—wala na akong magulang, at ang tanging kapamilya ko ay ang aking kapatid na lalaki. Simula pagkabata, ako na ang tumayong magulang sa kanya. Ako ang nagpaaral sa kanya para matupad ang pangarap niyang maging merchant marine, gaya ko rin na isang seaman.
Matapos ang ilang taon sa dagat, nakapag-ipon ako ng kaunti kaya umuwi ako at nagpakasal. Pakiramdam ko noon, kumpleto na ang buhay ko. Pero matapos ang limang buwan, kailangan kong maglayag ulit para makapag-ipon pa para sa kinabukasan naming mag-asawa. Iniwan ko ang aking asawa sa aming bahay—kasama ang aking kapatid na pinangarap kong magkaroon ng magandang buhay.
Tatlong taon akong wala sa Pilipinas, tiwala ako na maayos ang lahat. Hanggang isang araw, may narinig akong bulong mula sa mga kakilala. May relasyon daw ang asawa ko at kapatid ko. Akala ko tsismis lang—hindi ako makapaniwala dahil alam kong mahal ako ng asawa ko, at higit sa lahat, kapatid ko siya.
Pero nang umuwi ako, doon ko nalaman ang katotohanan. Buntis ang asawa ko. At ang mas masakit, ang ama ng pinagbubuntis niya ay ang mismong kapatid ko. Para akong binagsakan ng mundo. Hindi ko alam kung ano ang dapat kong maramdaman—galit, lungkot, o pagkamuhi.
Sa sobrang sakit, pinalayas ko ang asawa ko. Hindi ko kinayang makita pa siya. Nag-file ako ng annulment, at hanggang ngayon, hindi ko alam kung makakabalik pa ako sa barko dahil gulo ang isip ko.
Pero kahit ganoon, mahal ko pa rin ang kapatid ko. Siya na lang kasi ang natitira kong kadugo sa mundo. Kaya kahit mabigat sa puso ko, pinatawad ko siya—pero totoo bang napatawad ko na siya? Sa totoo lang, hanggang ngayon, hindi pa rin mawala ang sakit at ang galit.
Araw-araw kong tanong sa sarili: paano ko ganap na mapapatawad ang kapatid ko? Paano ko buburahin ang sakit na dulot ng pagtaksil nila? Alam kong hindi ko na mababago ang nangyari, pero sana matutunan kong ilagay ito sa nakaraan at magsimula ng panibagong yugto ng buhay ko.
Minsan naiisip ko, tama ba na pinatawad ko siya? Tama ba na piliin kong manatiling magkapatid kami kahit sa kabila ng ginawa niya? O dapat ba na tuluyan ko siyang kalimutan? Ang hirap, dahil siya na lang ang natitira sa akin.