
Ako si Elena, 33 anyos, at ito ang kwento ng isang kasal… na hindi pala totoo sa mata ng batas.
Limang taon na kaming nagsasama ni Carlo. Wala kaming marangyang kasal—isang simpleng seremonya sa isang maliit na chapel, ilang kamag-anak, at mga kaibigang saksi. Naka-peach akong dress, siya naman, barong. Tinawanan pa kami ng pare nang mangako siyang hindi niya ako iiwan kahit pa ‘di ako marunong magluto.
Pero iniwan niya ako.
Mula sa dating sweet good morning texts, naging "Wala akong oras." Hanggang sa wala na talagang paramdam.
Isang araw, nakita ko sa Facebook — kasal siya sa iba. Puti ang suot ng babae. Garden wedding. May hashtag pa. #ForeverWithCarlo
Masakit. Pero higit pa roon, nabigla ako. Hindi ba’t kasal na kami?
Lumapit ako sa isang abogadong kaibigan. Sabi niya, "Pwede mong idemanda ng bigamy." Agad akong naghanap ng marriage certificate naming dalawa para isumite bilang ebidensya.
Pero walang record.
Walang rehistro. Wala sa NSO. Parang hindi kami ikinasal.
Gumuho ang mundo ko. Sa tagal naming magkasama, sa anak naming sabik na sabik sa yakap ng ama niya, sa bawat sakripisyo — bakit parang ako pa ang naging kabit?
Bumalik ako sa chapel. Kinausap ko ang minister na nagkasal sa amin.
“Hindi mo ba kami nairehistro?”
Umiiwas siya ng tingin. Tahimik. Doon ko napagtanto… baka sinadya nila ni Carlo.
Sabi ng abogado ko, “Kung hawak mo ang original marriage contract at may testigo ka, may laban ka. Kasama sa kaso ang officiating minister.”
Ngayong alam ko na ang katotohanan, hindi na lang luha ang dala ko. Galit. Paninindigan. Para sa anak kong lalaki. Para sa sarili kong ginawang tanga.
Hindi ako perpekto. Pero hindi ako papayag na parang wala akong pinagsamahan. Hindi ako ang nauna — ako ang niloko.
Kung ikaw ang nasa kalagayan ko… lalaban ka ba, kahit ‘di ka rehistrado sa papel?