Hindi ko akalaing magiging gano’n ka-wild ang simpleng dinner sa bahay ni Lola Evelyn. Naka-pink dress siya, parang debutante kahit 69 na. Habang nagkakainan kami ng spaghetti at lechon, bigla siyang tumayo, hawak ang wine glass, at parang may sasabihing groundbreaking. “Mga apo, anak, manugang—makinig kayong lahat!” aniya. Tumahimik ang buong sala, at doon na siya tumingin sa akin.
Ako si Sophie, 30, single, independent, at may sariling negosyo. Never akong nagka-jowa dahil career muna ang priority ko. Pero iba pala ang plano ni Lola. “Sophie,” panimula niya, “gusto kong buo ang pamilya bago ako mag-70. Kaya kung hindi ka pa kasal sa birthday ko sa susunod na buwan… wala ka sa mana.” Parang may sumabog na granada sa gitna ng dining table. Napatigil si Andrei sa pagnguya ng balat ng lechon.
Hindi ako makapaniwala. “So hindi ako worth it dahil wala akong asawa?” tanong ko, halos manginig sa inis. “Pinili mong unahin ang trabaho, ako naman—pipili kung kanino ko ipapamana ang lahat,” sagot ni Lola, seryosong-seryoso. At dahil competitive ako by nature, hindi ko pinatulan ng away… pinatulan ko ng challenge.
Nag-download ako ng dating apps, nagpa-blind date, sumali sa speed dating sa BGC—lahat ginawa ko. Pero Diyos ko, ang hirap pala maghanap ng matinong lalaki. Yung isa, naniniwalang peke ang moon landing. Yung isa naman, may koleksyon ng ahas. Tapos may isa pa, ako naman ang sumablay—naging business presentation ang date namin.
Sa sobrang dami ng sablay, napatanong ako: “Ginagawa ko ba 'to para sa sarili ko o para lang sa mana?” Ako na nga ‘tong nagtayo ng business, nagpaaral sa sarili, at nagbabayad ng bills sa bahay—pero dahil lang walang singsing sa daliri ko, parang kulang na ako?
Isang gabi, kinausap ko si Lola. “Lola,” sabi ko, “alam kong may point ka. Pero hindi lang kasal ang sukatan ng tagumpay o pagmamahal.” Tumahimik siya. “Pero kung gusto mo talaga ng apo, magso-sperm donor na lang ako,” biro ko. Napatingin siya, sabay tawa. “Ganyan kita gusto, Sophie. Matapang. Gusto ko lang makita kang masaya.”
Na-realize ko, hindi lang pala tungkol sa mana 'to. Gusto lang ni Lola ng peace of mind—na may kasama akong sasalo sa buhay. Hindi pala kailangan ang kasal sa papel. Ang kailangan, yung alam mong hindi ka mag-isa habang tumatanda.
Ngayon, wala pa akong asawa, pero may jowa prospect—si Marco, na nakilala ko sa elevator. Ngayon, magka-partner kami sa negosyo at sa kape. Si Lola? Tinuloy pa rin ang pamana. “Hindi mo kailangang magpakasal,” sabi niya. “Basta siguraduhin mong masaya ka… at may balak kang magmahal.”
