Hindi ko alam kung saan ako magsisimula. Pero sige, itago niyo na lang ako sa pangalang Ella. Simple lang ang buhay namin ng asawa kong si Mando. Nagtitinda ako ng ukay sa palengke, siya naman ay tagalinis sa isang talyer. Sapat lang ang kita naming dalawa—pero minsan, kapos pa rin, lalo na pag malapit na ang bayaran ng renta.
Noong gabing ‘yon, napansin kong parang sobra ang lambing ni Mando. May dala siyang inumin at pulutan. “Para ma-relax ka naman, Hon,” sabi niya habang nagbubukas ng bote. Hindi ako madalas uminom, pero dahil sa pagod at init ng gabi, napainom ako. Hindi ko na alam ang mga sumunod. Parang gumaan ang katawan ko, lumabo ang paningin, at bigla na lang akong nawalan ng malay.
Pagising ko kinaumagahan, iba ang pakiramdam ko. Nasa kama pa rin ako, pero ramdam kong may nangyari. Tahimik si Mando. Hindi ako agad nagtanong, pero sa tingin niya pa lang, may mali. Hanggang sa lumipas ang ilang araw, may narinig akong tsismis. May nakita raw si Aling Bebang—landlady namin—na babae sa bahay niya nung gabing ‘yon. At ayon sa kanya, "yun daw ang bayad sa renta."
Parang binagsakan ako ng langit at lupa. Nang tanungin ko si Mando, umamin siya. “Pasensiya ka na, Hon… Wala na talaga akong mahugot. Kesa mapalayas tayo...”
Hindi ko alam kung matatawa ako o maiiyak. Galit ako, oo, pero sa kabila ng lahat, andito pa rin ako. Hindi dahil mahina ako—kundi dahil gusto kong maintindihan kung bakit niya nagawa ‘yon. Minsan talaga, sa pag-ibig, hindi sapat ang puso. Kailangan din ng respeto.
Ngayon, magkaibang bahay na ang tinitirhan namin. Pero tuwing naiisip ko ‘yon, napapaisip ako—pambayad nga ba ako, o bahagi lang ng bayad sa mga pagkukulang niya?
